Altijd anders
Op een woensdag in april krijgt Bert Maas een mailtje van twee kunstenaars uit Gent. Of de voorzitter van Een Zee van Staal interesse heeft in een stalen kunstwerk? Bert, nooit afkerig van onverwachte invallen, gaat er graag op in. Begin mei neemt hij, samen met curator Jaap Velserboer, de twee Vlamingen twee uur lang op sjouw door het beeldenpark. ‘Fantastisch vonden ze het.’
Mattijs Reinen, een van de drie vaste rondleiders, knikt instemmend. Deze bewondering van buiten bevestigt nog maar eens de bijzondere plaats die Een Zee van Staal inneemt in het aanbod van beeldenparken in Nederland.
Zelf waren Bert en Mattijs bij hun eerste kennismaking ook meteen òm. In 2013 leerde Bert – toen nog schooldirecteur van de Franciscusschool in Velsen-Noord - het park via een educatief project kennen. ‘Ik vond het prachtig. Net als de kinderen.’ Mattijs: ‘Je raakt ook niet snel uitgekeken. De ene keer eisen eyecatchers als de hemeltrap van Niko de Wit of de torens van Herbert Nouwens je aandacht op, de andere keer ontdek je de meer bescheiden schoonheden van Paul Schöbel of Nico Betjes. De ligging in de duinen - met fikse hoogteverschillen - geeft de beelden een extra dimensie. Neem het knalblauwe beeld van Jaak Soans: massief als je ervoor staat, maar op afstand een rank hert op hoge poten.’
Mattijs slaat de spijker op de kop, vindt Bert. De veertien gigantische beelden die in het duin staan of liggen, tegen een horizon van industrie, fabriekspijpen en windmolens, mogen onderhand voor veel inwoners van de IJmond vertrouwd zijn, ze tonen zich in elk seizoen in een nieuwe gedaante. Zelf haastte hij zich onlangs naar het park toen sneeuwbuien over het terrein joegen, en de beelden als nieuw waren.
Écht kijken
Mattijs begint zijn rondleidingen steevast met de vraag: Wat zie je?! Ongeacht het gezelschap. Van mensen die een feestje te vieren hebben, jubilerende bedrijven, tot schoolklassen vol stuiterende kinderen. Mattijs: ‘Reken maar dat daar veel uitkomt, iedereen kijkt intens. Dat doe je anders bijna nooit. Wanneer kijk je nou écht?! Pas als ze dat verteld hebben, haak ik daar op in en vertel ik het nodige over de beelden.’ Bert: ‘Gemeenteraadsleden vroegen laatst: waarom plaatsen jullie geen infobordjes bij de beelden? Dat doen we bewust niet. Dat zet de boel meteen vast. Ga eerst zelf kijken. En ontdekken.’
En wie meer informatie over de beelden verlangt, kan het hele jaar door een van de vele rondleidingen volgen. De invalshoeken variëren van taal tot duinflora, van toneel tot dans. Bert: ‘Lekker gevarieerd, want we willen zo veel mogelijk mensen trekken. De hele wereld mag hier op bezoek komen. Graag zelfs. Maar dankzij deze locatie in de IJmond - ver van randstedelijke trends – ontvangen we hier een publiek dat niet snel een museum induikt of een tentoonstelling bezoekt. Kunst bevindt zich meestal achter gesloten deuren. Behalve hier. Een Zee van Staal is een open beeldenpark waar je altijd in mag, doorheen fietst, je hond uitlaat. Zonder entree, zonder beperkingen, dag en nacht. Waar vind je zoiets?!’
Als we tussen de felle buien door nog even het beeldenpark induiken, knalt de zon onverwachts een paar minuten op het blauwe Playing Waves. ‘Zie je wel, dit bedoel ik nou’, grijnst Mattijs tevreden, ‘kom! Erheen!’
En hoe het afliep met dat beeld van die Vlamingen Egon Van Herreweghe en Thomas Min? Kom dat zelf binnenkort uitzoeken in Een Zee van Staal.
